Onlangs raakte ik met een aantal GamingNation-collega’s in discussie over horrormedia. Het ging in dit specifieke geval om films, maar ik denk dat het op games net zo goed van toepassing is. We spraken over welke horrormedia we goed of slecht vonden. Een aantal van deze collega’s hadden daarbij slechts één criteria: was het specifieke horrormedium eng? Dit zette me aan het denken. Kan een horrorgame alleen maar geslaagd zijn als deze eng is?
Angst is natuurlijk heel subjectief, zeker als het gaat om de fictieve dreiging van een videogame. Er zijn een aantal horrorgames die mij bang gemaakt hebben, maar er zijn in mijn optiek genoeg games binnen dat genre die op andere manieren slagen.
Misschien moeten we hierbij kijken naar de definitie. Wat is horror? Het is een gevoel. Horror is zelfs het enige genre dat vernoemd is naar het gevoel dat het dient op te wekken. Anders had het thrillergenre spanning geheten of de Call of Duty-reeks verveling. Maar horror kan wat mij betreft ook een setting zijn. Ik denk dat veel mensen bijvoorbeeld Resident Evil of Dead Space ook als horror zouden categoriseren. Echter verwacht ik dat er maar weinig mensen bang zijn geworden van die spellen. Ik sluit dat ene stuk in Resident Evil: Village even uit, want daar krijg ik nog steeds rillingen van.
Jump scares en sfeer
Een kleine vermelding die ik ook wil maken zijn de zogeheten jump scares. Deze zijn een vaste waarde binnen het genre geworden, maar die zou ik niet classificeren als horror. Ik denk bij echte horror aan verontrusting, dat het bij me blijft lang nadat ik mijn console heb uitgezet. Bonuspunten worden ook uitgereikt als ik er nachtmerries van krijg de volgende nacht. Hoewel jump scares naar mijn mening te veel haat over zich heen krijgen (een goed doordachte en verdiende jump scare kan effectief zijn) wordt er wel te veel op geleund.
Wat kan horror nog meer goed doen dan angst opwekken? Sfeer is bijvoorbeeld een hele sterke factor. Ik speel menig game hiervoor. Sfeer is namelijk het voorspel van de seks die horror heet. Iemand laten schrikken heeft geen opbouw of voorwerk nodig. Mijn schattige kat kan een jump scare veroorzaken als hij onverwacht op mijn schoot springt. Een horrorgame met een prachtige opgezette grimmige sfeer kan ook geslaagd zijn. Denk aan de betere Silent Hill-games of misschien ook wel de Dark Souls-reeks.
Funfactor
Dan zijn er ook simpelweg horrorgames met een simpelere entertainmentwaarde. Denk aan Until Dawn, wat meer leunde op jump scares en clichés uit het slasher-genre. Weinig engs aan, maar de funfactor was hoog. Schaars geklede tieners die wegrennen voor onlogische dreigingen zijn ook een manier waarop horror kan slagen. Hoe vaak heb ik wel niet met vrienden en een krat bier Friday the 13th films zitten kijken? Iedereen ouder dan twaalf vindt die films niet meer eng, maar het vermaak is daarmee niet verdwenen.
Ik ben dus van mening dat een angstfactor niet de enige maatstaf voor een goede horrorgame hoeft te zijn. Natuurlijk is daadwerkelijke angst een mooie prestatie, maar het is niet het enige middel dat horrormakers hoeven te hebben. Dankzij deze column kan ik op een volwassen manier en onderbouwde manier de discussie met mijn GamingNation-collega’s beslechten. Oh trouwens, Rogier, Hereditary was sowieso wel eng!